Monika Krajewska „Mój młodszy brat”

Pewnie się domyślacie, książki o jakiej tematyce zdominowały nasze półki. Kiedy tworzyłam temat o niepełnosprawności w literaturze dziecięcej, nie sądziłam, że samej przyjdzie mi z niego korzystać. Ale stało się. Więc czytamy. Dla dzieci wyszukałam, wyszperałam, zdobyłam obrazkową książeczkę „Mój młodszy brat”. I to jest dla nas strzał w dziesiątkę:) Lektura zaczęła się niewinnie:

Mam na imię Zuzanna. Jestem już w pierwszej klasie… 

Aż do zdania…

…a młodszy brat Antoś jest w przedszkolu, ale innym niż moje stare przedszkole, bo ma zespół Downa… 

Wiecie, co się wtedy czuje i myśli? Stopień identyfikacji z bohaterami sięga zenitu. Przecież my też mamy w domu Antosia z zespołem Downa. Szybko przerobiłyśmy pierwszą stronę na naszą wersję rodzinną. Oczywiście musiałyśmy dodać jeszcze troje bohaterów i każdego krótko scharakteryzować. Było zabawnie! Cóż… tak właśnie tworzą się domowe książki! Namawiam Martę, aby dopisała swoją wersję do końca. Początek już ma. A może to ja kiedyś ją dopiszę?

Opowieść Krajewskiej ma swój trudny moment. To ten:

Jak twój brat ma zespół Downa to jest debil. Nie będę się z nim bawił, bo się nauczę robić brzydkie miny. 

Tak od razu z grubej rury autorka stawia nas przed kwestią odrzucenia innego. I wiecie – kiedy ma się dziecko zespołowe w domu – ten tekst boli. Tym bardziej kiedy dzieciom trzeba tłumaczyć, co to znaczy debil, co to znaczy, że ktoś ma zespół Downa (oczywiście wiedzą, co to znaczy; pytają o to, dlaczego może być w tym coś złego), dlaczego ten chłopiec tak powiedział. Zdumiewa mnie niewinność moich dzieci.

Główna bohaterka i narratorka przeżywa tę sytuację bardzo. I po dziecięcemu próbuje sobie z nią poradzić – najpierw radzi się starszego brata, potem w końcu rodziców. Opowiada o swoich lękach, że ktoś znów będzie przezywał jej Antosia. Z pomocą przychodzą dziewczynce dorośli. Przede wszystkim mądra wychowawczyni, która – mimo że w pierwszej chwili niesprawiedliwa wobec Zuzi – dokłada wszelkich starań, aby dzieci oswoiły się z innością dzieci upośledzonych. W tym celu organizuje też bal, który pomaga ostatecznie rozprawić się z problemem nawet Frankowi, który rzucił tekstem o debilu.

Książka Moniki Krajewskiej z pewnością wyrasta z jej osobistego doświadczenia. Autorka ma dwóch synów – jednego z zespołem. Dlatego jest tak cenna, tak realistyczna. Nie mamy jeszcze takich doświadczeń jak Zuzia. Spotykamy się z dobrym przyjęciem. Szczególnie w szkole córki i syna. Wszyscy bardzo się o niego troszczyli, kiedy był w szpitalu – wypytywali, okazywali nam wsparcie, modlili się… Zresztą wypytują do dziś. Szczególnie dziewczynki! Ale – na ile zdążył się już naczytać, choćby „Celi…” Anny Sobolewskiej – na pewno przyjdzie nam się zderzyć z odrzuceniem, z niechęcią i przezwiskami. Wierzę, że będziemy mieli wtedy na to dobrą odpowiedź. Myślę, że „Mój młodszy brat” staje się dziś dla nas nieocenionym źródłem inspiracji.



Ilustracje: Bogusław Orliński
Oprawa: Twarda
Ilość stron: 32
Rok wydania: 2009
Wydawnictwo: Media Rodzina 
ISBN: 9788372783646